Hipponaks

MÖ VI. yüzyılın ikinci yarısında yaşamış İonialı şairdir. Bazı kaynaklar onun Ephesos’ta dünyaya geldiğini, bazıları ise Klazomenai’de doğduğunu kayıt etmektedir. Ancak hayatı incelendiğinde onun Ephesos’ta doğduğu, fakat daha sonra Klazomenai’ye sürülerek hayatını bu kentte sürmek zorunda kaldığı görülmektedir. Bu nedenle Hipponaks hem Ephesos’un hem de Klazomenai’nin şairi sayılır. Kaynaklarda ufak tefek, kaba görünümlü hatta çirkin birisi olduğu belirtilen Hipponaks, yoksul bir ailenin çocuğudur. Çirkinliğinin ne kadar dikkat çektiğini, Athenis ve Boupalos adlı iki heykeltıraşın, kendisinin karikatürünü Panathenaea Festivali’nde, küstah şakalar eşliğinde halka teşhir etmesinden görmek mümkündür. Gerçi bu alaycı tavrın altında kalmayan şairin hiciv oklarından kurtulamayan heykeltıraşlar, sonunda dayanamayıp hayatlarına son vermiştir. Fakir tabaka halk arasında iş­çilerle yaşayıp, onlarla şiirlerini söyleyen şair, Tiran Athenagoras ve Comas tarafından MÖ 540’ta Ephesos’tan, Klazomenai’ye sürgün edilmiş ve hayatının geri kalanını burada sürdürmüştür.

Hipponaks, renkli, kaba bir dille; eğlenceli monologlar ve festivaller için şarkılar yazmıştır. Şiirleri çoğunlukla, iambik adı verilen bir üsluptadır. Bu şiir üslubu, antik dönem edebiyatında bir kısa, bir uzun heceden oluşan ve iambos adındaki ölçüyle yazılan şiirler için kullanılmaktadır.  Ayrıca Hipponaks tarafından alaycı şiirlerde kullanılan ve “Kholiambos” adıyla anılan bir hece ölçüsü de bulunmaktadır. Bu şiir tarzını sıkça kullanmış olması dolayısıyla edebiyat tarihçileri Hipponaks’ı iambik şair olarak tanımlamaktadırlar. Hipponaks’ın şiirlerinde, aşk maceraları ve yoksulluk dışında; kendisine düşman kimselerden seçtiği karakterleri eleştirmeye ve alaycı bir üslupla onları toplum nezdinde küçük düşürmeye çalıştığı görülmektedir. Çalışmaları Helenistik dönemde çok beğenilen ve taklit edilen şairin, eserlerinin bir kısmı 12. yüzyıla kadar hayatta kalmıştır.

 

“Kıyafetlerimi al,

Bupalus'un gözüne yumruk atacağım. 

Çünkü benim solumda kuvvetlidir, sağımda ve vurduğumda ıskalamam.”